Từ 1.1.2026, bảng giá đất mới tiệm cận giá thị trường có thể khiến nghĩa vụ tài chính về đất đai tăng lên, trong đó có chi phí làm sổ đỏ.
Trao đổi với Lao Động, Luật sư Phạm Thanh Tuấn – Đoàn Luật sư TP Hà Nội, Chuyên gia pháp lý bất động sản – cho biết, theo tinh thần và yêu cầu của Luật Đất đai 2024, từ ngày 1.1.2026, các địa phương phải ban hành bảng giá đất mới. Bảng giá đất này được xây dựng theo hướng tiệm cận hơn với giá thị trường, phản ánh tương đối sát giá trị thực của đất đai.
Như tại Hà Nội, bảng giá đất mới đã chính thức được thông qua, áp dụng từ 1.1.2026. Theo đó, giá đất được chia thành 17 khu vực sau sắp xếp đơn vị hành chính, thay vì theo các quận, huyện như trước đây. Theo bảng giá mới, khu vực nội đô chỉ tăng nhẹ khoảng 2%, trong khi nhiều vùng ngoại thành – đặc biệt là các điểm phát triển nóng hoặc có hạ tầng đang hoàn thiện ghi nhận mức tăng từ 15-26%. Giá đất phi nông nghiệp tăng từ 2% đến 26% tùy khu vực.
Theo luật sư, việc ban hành bảng giá đất mới là yêu cầu tất yếu trong quá trình hoàn thiện thể chế quản lý đất đai. Tuy nhiên, khi bảng giá đất được điều chỉnh tăng, các nghĩa vụ tài chính liên quan đến đất đai của người dân, thậm chí cả doanh nghiệp, cũng có thể tăng tương ứng, trong đó có chi phí khi thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất).
Dù vậy, luật sư Phạm Thanh Tuấn cho rằng không thể vì lo ngại nghĩa vụ tài chính tăng mà không điều chỉnh bảng giá đất. Vấn đề đặt ra là cần có sự hài hòa trong việc thực thi và áp dụng chính sách.
Theo đó, trong bối cảnh bảng giá đất tăng, cơ quan quản lý có thể xem xét giảm mức nghĩa vụ tài chính mà người dân phải nộp, đặc biệt là trong các thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thông qua việc điều chỉnh tỉ lệ thu hoặc số tiền phải nộp.
Luật sư lấy ví dụ, hiện nay, trong một số trường hợp, người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất theo các mức tỉ lệ khác nhau, như 20%, 30%, 70% hoặc thậm chí 100% tính theo bảng giá đất.
“Khi bảng giá đất tăng, thay vì giữ nguyên các mức tỉ lệ này, Nhà nước có thể điều chỉnh theo hướng giảm tỉ lệ thu. Chẳng hạn, mức đang áp dụng 20% có thể giảm xuống còn 10%, hoặc mức 70% có thể điều chỉnh xuống khoảng 30%” – Luật sư Phạm Thanh Tuấn chia sẻ.
Theo luật sư Phạm Thanh Tuấn, cách làm này sẽ giúp bảng giá đất vẫn phản ánh đúng xu hướng thị trường, đồng thời hạn chế tác động tiêu cực đến nghĩa vụ tài chính của người dân.
Khi được vận dụng linh hoạt, việc điều chỉnh bảng giá đất không chỉ bảo đảm yêu cầu quản lý mà còn góp phần giữ ổn định an sinh xã hội, tránh gây áp lực quá lớn về chi phí cho người dân khi làm sổ đỏ hoặc thực hiện các nghĩa vụ tài chính liên quan đến đất đai.
