Tăng hệ số lương đặc thù “cú hích” giải quyết bài toán thiếu giáo viên
Theo số liệu của Bộ GD&ĐT, chỉ trong gần 4 năm (từ tháng 8/2020 đến tháng 4/2024), hơn 47.000 giáo viên trên cả nước đã nghỉ việc hoặc chuyển nghề, trong đó nhóm dưới 35 tuổi chiếm tới 60%.
Riêng từ tháng 8/2023 đến tháng 4/2024, thêm hơn 7.200 người rời khỏi ngành, phần lớn là giáo viên mầm non. Trong khi đó, đến tháng 4/2025, cả nước vẫn thiếu hơn 102.000 giáo viên các cấp, đặc biệt ở bậc mầm non và trung học cơ sở.
Đến tháng 4/2025, cả nước vẫn thiếu hơn 102.000 giáo viên các cấp, đặc biệt ở bậc mầm non và trung học cơ sở.
Nguyên nhân, theo đánh giá của Bộ GD&ĐT, bắt nguồn từ thu nhập thấp và chính sách phụ cấp chưa tương xứng. Hiện nay, lương trung bình của giáo viên mầm non chỉ khoảng 6,6 triệu đồng/tháng, giáo viên tiểu học 7,3 triệu đồng, THCS và THPT dao động 7,1–7,5 triệu đồng thấp hơn mức thu nhập bình quân của người lao động năm 2024 (7,7 triệu đồng). Mức lương này khiến nhiều giáo viên trẻ phải làm thêm hoặc chuyển sang khu vực ngoài công lập để có thu nhập ổn định hơn.
Trong dự thảo nghị định mới, Bộ GD&ĐT đề xuất áp dụng “hệ số lương đặc thù” cho toàn bộ nhà giáo. Cụ thể, giáo viên mầm non được hưởng hệ số 1,25; các cấp học còn lại hưởng 1,15. Nhà giáo giảng dạy tại trường, lớp dành cho người khuyết tật hoặc trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập được hưởng mức cao hơn, từ 1,2 đến 1,3 tùy cấp học.
Với mức điều chỉnh này, lương giáo viên có thể tăng từ 20 – 30% so với hiện nay, tương đương khoảng 9 – 19 triệu đồng/tháng tùy bậc và thâm niên. Ngoài ra, nhà giáo vẫn được hưởng phụ cấp ưu đãi, phụ cấp thâm niên và các khoản phụ cấp khác theo quy định, đảm bảo thu nhập thực tế được cải thiện rõ rệt.
Bộ GD&ĐT ước tính, tổng ngân sách phát sinh cho việc chi trả hệ số lương đặc thù là 1.652 tỷ đồng mỗi tháng, trong đó phần lớn dành cho giáo viên mầm non và phổ thôn g- nhóm chiếm gần 90% tổng biên chế toàn ngành.
Chính sách này được xây dựng trên tinh thần của Nghị quyết 29-NQ/TW và Kết luận 91-KL/TW của Bộ Chính trị, khẳng định: “Lương của nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp, có thêm phụ cấp tùy theo tính chất công việc và vùng”. Gần đây, Nghị quyết 71-NQ/TW tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu đổi mới mạnh mẽ thể chế, tạo cơ chế, chính sách vượt trội cho phát triển giáo dục và đào tạo.
Kỳ vọng chính sách mới giúp giáo viên “an cư” và toàn tâm với nghề
Ở góc nhìn quản lý, ông Nguyễn Xuân Khang, Chủ tịch Hội đồng Trường Marie Curie (Hà Nội), cho rằng mức lương mới là tín hiệu đáng mừng, nhưng điều quan trọng là cần cơ chế hỗ trợ vùng khó khăn. Có nơi cả năm không tuyển nổi giáo viên tiếng Anh, Tin học vì không ai muốn về vùng sâu. Lương cao là cần, nhưng nếu không có chính sách đi kèm như nhà công vụ, trợ cấp sinh hoạt, thì việc thu hút nhân lực vẫn rất khó.
Cô Nguyễn Thị Thùy Linh, giáo viên mầm non tại quận Cầu Giấy (Hà Nội), chia sẻ: “Nghề mầm non vất vả nhưng lương lại thấp nhất trong hệ thống. Hệ số 1,25 là sự ghi nhận rất đáng quý, thể hiện Nhà nước thực sự quan tâm đến những người chăm lo cho thế hệ đầu đời. Nếu chính sách sớm được thông qua, chắc chắn chúng tôi sẽ có thêm động lực để gắn bó lâu dài”.
Từ góc độ phụ huynh, bà Thu Hà, có con học tại Trường Tiểu học Phan Đình Giót (Hà Nội), cho rằng tăng lương cho giáo viên là đầu tư cho chất lượng dạy và học. Khi thầy cô yên tâm về đời sống, họ sẽ có năng lượng và tâm huyết hơn với học trò. Giáo viên sẽ yên tâm hơn rất nhiều. Nhiều người hiện phải làm thêm, mở lớp phụ đạo hoặc buôn bán nhỏ để trang trải cuộc sống. “Chính sách này giúp họ toàn tâm toàn ý cho nghề, giảm áp lực tài chính, giảm tình trạng dạy thêm tràn lan”, bà nói.
Cùng quan điểm, cô Thu Hương, giáo viên Ngữ văn tại Trường THPT ở Hà Nội, nhận định việc tăng lương là điều kiện cần nhưng chưa đủ. Ngoài đãi ngộ vật chất, giáo viên còn cần được hỗ trợ trong phát triển chuyên môn, giảm áp lực hồ sơ, sổ sách, được tự chủ hơn trong giảng dạy. Khi cả hai yếu tố – đời sống và môi trường nghề nghiệp được cải thiện, ngành Giáo dục mới thật sự mạnh.
Theo dự kiến, nếu được Chính phủ thông qua, chính sách hệ số lương đặc thù sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Đây được xem là dấu mốc quan trọng, góp phần khôi phục niềm tin và sức hút với nghề giáo – một nghề từng được xã hội tôn vinh là “cao quý nhất trong những nghề cao quý”. Khi người thầy được bảo đảm cả về đời sống và vị thế, đó cũng là lúc nền giáo dục có thể yên tâm đi tới những cải cách lớn lao hơn.
Thu Hằng/VOV.VN
