NHK đưa tin cựu Thủ tướng của Nhật Bản Shinzo Abe đã qua đời sau khi bị bắn vào sáng ngày 8/7. Vụ việc gây chấn động đất nước Nhật Bản, quốc gia có tỷ lệ tội phạm dùng súng thấp nhất trên thế giới bởi ở đây có luật kiểm soát súng vô cùng nghiêm ngặt.
Bà Nancy Snow, Giám đốc Hội đồng Công nghiệp An ninh Quốc tế Nhật Bản đã nói với CNN rằng vụ ông Abe bị bắn “không chỉ là vụ việc hiếm mà nó còn thực sự khó hiểu về mặt văn hóa”.
Sự kiện cựu thủ tướng Shinzo Abe bị ám sát làm thay đổi Nhật Bản mãi mãi
“Đó là khoảnh khắc không thốt nên lời. Chuyện này sẽ có sự tác động như thế nào đến tâm lý của những người dân Nhật Bản, họ vốn chẳng phải đề phòng gì và đã có giao ước xã hội với nhau rằng họ sẽ không bao giờ sử dụng đến kiểu bạo lực này.
Tôi nghĩ vụ xả súng vào hôm 8/7 sẽ là sự kiện làm thay đổi Nhật Bản, thật không may nếu nó có sự tác động lớn và có thể làm thay đổi đất nước này mãi mãi”, bà Snow nói.
Đồng ý với quan điểm của bà, Gearoid Reidy, cây viết của Bloomberg cũng đã nhận định: Ngày 8/7 có lẽ sẽ để lại “vết sẹo” lớn cho Nhật Bản mãi mãi.
Tội phạm sử dụng súng ở Nhật Bản cực kỳ hiếm
Trong năm 2018, Nhật Bản mới chỉ ghi nhận 9 trường hợp tử vong vì súng, thấp hơn rất nhiều lần so với 39.741 trường hợp cùng năm tại Mỹ.
Luật kiểm soát súng đạn của Nhật Bản cũng vô cùng nghiêm ngặt chỉ cho phép mua bán súng hơi và súng ngắn. Nhưng để sở hữu súng hợp pháp ở Nhật thì phải trải qua một quá trình lâu dài và phức tạp, đòi hỏi rất nhiều sự nỗ lực, kiên trì.
Để mua súng ở Nhật, thì người mua súng tham gia khóa học, vượt qua các bài kiểm tra viết và đạt độ chính xác tối thiểu là 95% trong bài thi thực hành.
Tội phạm sử dụng súng ở Nhật Bản vô cùng hiếm
Sau đó, người thi sẽ tiếp tục trải qua các đánh giá sức khỏe tâm thần, ma túy, kiểm tra lý lịch nghiêm ngặt, bao gồm: xem xét hồ sơ tội phạm, có hay không tham gia vào các nhóm tội phạm có tổ chức và các mối quan hệ với gia đình và bạn bè, nợ cá nhân,…
Vào năm 2019, ước tính chỉ có khoảng 310.400 khẩu súng đã được bán cho dân thường ở Nhật Bản, tương đương 0.25 khẩu trên 100 người, mức thấp nhất trong số những nước ở G7.
Các vụ xả súng không phổ biến ở Nhật Bản nhưng không phải là nó chưa từng xảy ra. Lần cuối cùng là vào 90 năm trước, một thủ tướng đương nhiệm hoặc cựu thủ tướng Nhật Bản đã bị bắn.
Năm 2007, Thị trưởng thành phố Nagasaki Iccho Ito cũng đã qua đời sau do bị xã hội đen bắn ít nhất hai phát vào lưng.
Kể từ đó, Nhật Bản ngày càng đưa ra những chính sách, luật kiểm soát súng vô cùng nghiêm ngặt, và áp đặt các hình phạt nặng hơn đối với tội phạm sử dụng súng, đặc biệt là yakuza ( những băng nhóm tội phạm có tổ chức).
Bàng hoàng, lo lắng và sợ hãi
Yuki Ito (42 tuổi), một trong những người đã có mặt gần hiện trường vụ ám sát cựu thủ tướng Abe, nói: “Tôi thực sự rất sốc, tôi từng nghĩ thảm họa như vậy lại xảy ra ở một thị trấn nông thôn”.
“Nó xảy ra ở gần các ngân hàng, văn phòng và trung tâm mua sắm, đây vốn là nơi rất an toàn. Tôi rất lo lắng và sợ hãi khi biết rằng đó là tội phạm sử dụng súng”.
Ryo Nakura, một nhân chứng khác ở gần hiện trường, chưa hết bàng hoàng. “Tôi tưởng rằng những vụ nổ súng chỉ có ở Mỹ, nhưng điều này đã xảy ra ở ngay trên đất nước Nhật Bản. Đã vài giờ trôi qua, nhưng sự chấn động của nó vẫn chưa có sự giảm bớt”, người này nói.
Tương tự, nhiều nhân chứng khác nói với Asahi vào thời điểm nghe thấy tiếng súng nổ họ nằm úp xuống đất vì nghĩ đấy là nổ bom. Nhưng chẳng ai có thể ngờ được rằng đó là một vụ xả súng.
Chuyên gia an ninh Snow cungx từng nghĩ Nhật Bản là một “ốc đảo” cho thấy những gì họ có thể dạy nước Mỹ về súng. Nhưng điều đó đã có sự thay đổi sau vụ ám sát ngày 8/7.
Tỷ lệ tội phạm dùng súng ở Nhật Bản rất thấp đã dẫn đến an ninh lỏng lẻo tại nhiều sự kiện, trong đó có cả chính trị. Trong những cuộc phát biểu công khai, cảnh sát Nhật Bản được đào tạo để bảo vệ các chính khách ở cự ly gần vì ở đây tấn công bằng dao thường phổ biến hơn. Mối nguy hiểm từ súng đạn gần như đã bị bỏ qua.
Người dân Nhật Bản hoang mang lo lắng sợ hãi trước tội phạm dùng súng
William Cleary, giáo sư luật hình sự của Đại học Hiroshima Shudo cũng cho biết: “Ở Nhật Bản, kiểu nổ súng thế này là vô cùng hiếm, đó là lý do vì sao nó lại dễ dàng thực hiện”.
“An ninh rõ ràng đã quá lỏng lẻo và vụ việc này sẽ thúc đẩy an ninh Nhật được thắt chặt hơn, đặc biệt là tại những buổi phát biểu công khai của chính trị”.
Ông Abe đã bị bắn 2 phát vào lúc 11h30 trưa ngày 8/7 tại một sự kiện phát biểu công khai ở Nara, Nhật Bản. Sau thời gian tỉnh táo ban đầu, khi đưa đến bệnh viện tim ông có dấu hiệu ngừng tim hô hấp, bất tỉnh và không còn dấu hiệu sinh tồn.
Dẫn nguồn tin từ quan chức của đảng cầm quyền NHK, LDP đã đưa tin cựu Thủ tướng Abe đã tử vong tại một bệnh viện ở Nara. Ông hưởng thọ 67 tuổi.
Đây là lần đầu tiên một lãnh đạo của Nhật Bản – dù đang tại vị hay đã nghỉ hưu – bị ám sát kể từ 90 năm trước.
Giới chức địa phương cho biết nghi phạm tên là Tetsuya Yamagami (41 tuổi) là một cư dân của Nara.
Yamagami từng là thành viên trong lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản trong giai đoạn từ 2002-2005. Người này đã khai với cảnh sát rằng ông bất mãn với ông Abe và muốn ám sát cựu thủ tướng Nhật. Giới cơ quan chức năng đã thu được một khẩu súng hai nòng tự chế tại hiện trường.
Tổng Hợp