Trong những năm gần đây, Nhật Bản luôn là nước dẫn đầu về xuất nhập khẩu lao động mà Việt Nam có hợp tác.
Thị trường xuất khẩu lao động sang Nhật Bản có nhiều ưu điểm
Nhật Bản được biết đến là một quốc gia phát triển bậc nhất của khu vực Châu Á. Tuy nhiên quốc gia này cũng đang đứng trước khó khăn do tình trạng già hóa dân số. Nhận biết được điều này, Nhật Bản đã phối hợp với nhiều quốc gia trên thế giới và đưa chính sách hỗ trợ để các quốc gia tăng cường xuất khẩu lao động sang Nhật Bản.
Đặc biệt sau 2 năm đóng cửa vì ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, cho tới nay quốc gia này càng thiếu hụt đi lực lượng lao động một cách nghiêm trọng hơn, vì thế nhu cầu tuyển dụng lao động của Nhật Bản đang cao hơn bao giờ hết.
Xuất khẩu lao động Nhật Bản là một trong những công việc “hot” của lớp lao động Việt Nam. Tính riêng năm 2019, cả nước đã có gần 70.000 người xuất khẩu sang Nhật làm việc tại các cơ sở kinh doanh sản xuất của Nhật Bản. Dù còn chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nhưng trong 6 tháng đầu năm 2022, Nhật Bản đã tiếp nhận 32.053 lao động người Việt Nam sang làm việc. Hiện tổng số lao động Việt sinh sống và làm việc tại Nhật đã lên đã con số hơn 100.000 người.
Dự kiến trong 5 năm sắp tới Nhật Bản sẽ tiếp nhận thêm khoảng 345.000 lao động từ các quốc gia khác nhau tới làm việc, trong đó có cả lao động người Việt Nam.
Với Việt Nam, thị trường xuất khẩu lao động Nhật Bản vô cùng hot bởi lẽ ở Nhật có mức lương cao, công việc ổn định, môi trường hiện đại và chế độ phúc lợi tốt.
Điều kiện làm hồ sơ xuất khẩu lao động Nhật Bản năm 2022 / 2023
– Về độ tuổi: Điều kiện đi xuất khẩu lao động Nhật Bản nằm trong khoảng từ đủ 18 đến 35 tuổi. Ngoại trừ một số đơn hàng hợp đồng 1 năm họ có thể lấy đến độ tuổi 40 hay tùy vào một số đơn hàng đặc biệt khác. Tùy vào từng đơn hàng mà các nhà tuyển dụng Nhật Bản sẽ yêu cầu lấy độ tuổi là khác nhau.
Tất cả lao động đi xuất khẩu lao động ở Nhật Bản đều phải tốt nghiệp cấp 2.
– Về sức khỏe: Xuất khẩu ở Nhật Bản phải đảm bảo được yêu cầu về sức khỏe và có giấy chứng nhận đủ điều kiện sức khỏe để đi làm việc ở nước ngoài từ cơ quan y tế của Việt Nam. Những lao động bị mắc các bệnh như viêm gan B, lao phổi, tim, mù màu, … sẽ không đủ điều kiện đi xuất khẩu lao động Nhật Bản.
Các lao động phải không mắc các bệnh trong 13 nhóm bệnh không đủ điều kiện đi xuất khẩu lao động Nhật Bản theo quy định của bộ y tế.
Bên cạnh đó, về thể lực, các lao động nam phải có chiều cao từ 1m60 trở lên, nặng 50kg trở lên, lao động nữ phải có chiều cao từ 1m48 trở lên, nặng 40kg trở lên.
– Về kinh nghiệm: Xuất khẩu lao động Nhật Bản còn tùy từng đơn hàng sẽ được yêu cầu thi năng lực hoặc thi đánh giá kinh nghiệm nghề. Thường thì những đơn hàng không yêu cầu về kinh nghiệm gồm: gia công cơ khí, chế biến thực phẩm, đúc nhựa, hoàn thiện nội thất ô tô, lắp ráp linh kiện điện tử,… Những đơn hàng yêu cầu kinh nghiệm thường là điều khiển máy, hàn – xì, may mặc.
Điều kiện hồ sơ đi xuất khẩu lao động Nhật Bản
– Về điều kiện hồ sơ để đi xuất khẩu lao động đi Nhật Bản: Hồ sơ đi xuất khẩu lao động Nhật Bản gồm: sơ yếu lý lịch, giấy xác nhận dân sự của công an, bản photo công chứng CMND/CCCD, ảnh chụp chân dung…
Lao động xin visa phải chưa từng tham gia chương trình xuất khẩu lao động Nhật Bản hoặc xin Visa vào Nhật Bản dưới bất kỳ hình thức nào; không có tiền án, tiền sự hay đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Sau khi đỗ đơn hàng, lao động sẽ phải tham gia vào khóa đào tạo tiếng Nhật trước khi xuất cảnh. Đây là một trong những điều kiện đối với bất kỳ lao động nào khi tham gia chương trình Xuất khẩu lao động Nhật Bản. Mục đích của khóa đào tạo tiếng Nhật này nhằm giúp các lao động sớm thích nghi với cuộc sống và công việc khi đi xuất khẩu lao động Nhật cũng như tiếp nhận đầy đủ các kỹ năng trong quá trình làm việc tại nơi sản xuất.
Thời gian học tiếng dao động khoảng từ 4 đến 6 tháng. Sau khi, kết thúc khóa học, người lao động phải biết được cơ bản tiếng Nhật.
Chi phí xuất khẩu lao động Nhật Bản năm 2022 / 2023
Về chi phí đi xuất khẩu lao động Nhật Bản năm 2022 thường vào khoảng từ 1 đến 3 tháng tiền lương (gọi là trợ cấp tu nghiệp). Cụ thể, Bộ LĐTBXH chủ trì phối hợp cùng với Bộ Tài chính quy định mức trần tiền dịch vụ là như sau:
Mức trần tiền dịch vụ: Người lao động phải nộp tiền dịch vụ cho doanh nghiệp không quá một tháng tiền lương theo hợp đồng cho một năm làm việc; riêng sĩ quan và thuyền viên làm việc tàu vận tải biển không quá một tháng rưỡi tiền lương theo hợp đồng cho một năm làm việc. Tổng mức tiền dịch vụ tối đa sẽ quá ba tháng lương theo hợp đồng/1 người/1 hợp đồng;
Mức tiền dịch vụ phải được ghi rõ trong hợp đồng khi đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài và phải có ký kết giữa doanh nghiệp và người lao động;
Tiền lương theo hợp đồng (tính theo từng tháng) để làm căn cứ xác định mức tiền dịch vụ thì tiền lương cơ bản sẽ không bao gồm: tiền thưởng tiền làm thêm giờ, và các khoản trợ cấp khác. Riêng đối với sĩ quan, thuyền viên tàu vận tải biển, tiền lương theo hợp đồng (tính theo từng tháng) để làm căn cứ xác định mức tiền dịch vụ là tiền lương bao gồm lương cơ bản và lương phép.
Từ cuối năm 2018 trở về trước, các chi phí để đi xuất khẩu lao động Nhật Bản thường sẽ rơi vào khoảng 170 – 200 triệu đồng. Bắt đầu từ đầu năm 2019 đến nay Bộ LĐTBXH đã làm chặt hơn đối với các công ty thu phí cao và hầu hết các công ty làm dịch vụ đưa người đi lao động Nhật Bản đều đã giảm phí.
Theo tính toán, mức tiền phí đi xuất khẩu lao động tại Nhật Bản trong năm 2022 rơi vào khoảng từ 60 – 80 triệu đồng/1 người/1 hợp đồng. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp hoặc đơn vị có môi giới có thể thu phí cao hơn. Lao động cần lưu ý để tránh môi giới thu phí cao hơn so với quy định của nhà nước.
Ngoài ra, các lao động khi đi xuất khẩu cũng cần phải lưu ý, phí dịch vụ đi xuất khẩu lao động Nhật Bản còn phụ thuộc vào hợp đồng lao động đi làm việc là 1 năm hay là 3 năm.
Thường thì những đơn hàng đi Nhật 1 năm và đơn hàng làm ngoài công ty sẽ có chi phí rẻ hơn so với đơn hàng 3 năm và đơn hàng làm trong công ty.
Mức lương khi đi xuất khẩu lao động Nhật Bản trong năm 2022
Lương của lao động đi xuất khẩu lao động Nhật Bản có thể dao động từ 20 đến 35 triệu đồng/người chưa kể giờ làm thêm. Với các kỹ sư thì mức lương này có thể cao hơn gấp 2 lần, khoảng trên 20 man tương đương 40 đến 50 triệu đồng.
Lương của người lao động theo đúng luật lao động Nhật Bản, mức lương này tính theo mỗi giờ làm việc, mỗi giờ sẽ nhận được 650 đến 850 Yên/giờ. Yêu cầu 8 tiếng/ngày, mỗi tuần làm từ 40 – 44 tiếng.
Mức lương khi đi xuất khẩu lao động Nhật Bản
Theo quy định chính phủ Nhật Bản, người lao động làm việc ở trong các nhà máy, xí nghiệp Nhật chỉ làm việc hành chính tối đa 8 giờ/ngày (thứ 2 đến thứ 6). Nếu người lao động làm việc ngoài giờ hành chính các doanh nghiệp sẽ phải trả thêm tiền lương cho người lao động với mức lương như sau:
– Tăng ca ngày bình thường (vượt quá 8 giờ theo quy định) + 25% lương cơ bản
– Ngày nghỉ (thứ 7,CN ) +35% lương cơ bản.
– Làm từ 22h đến 5h sáng + 50% lương cơ bản + phụ cấp ăn đêm vào lương
– Làm việc vào ngày lễ, tết + 200% lương cơ bản
Những lưu ý khác khi đi xuất khẩu lao động Nhật Bản
Lao động khi đi làm việc tại Nhật Bản cần phải lưu ý tới môi trường làm việc, khí hậu, văn hóa…ở đây.
Nhật Bản nổi tiếng như là quốc gia làm việc kỷ luật và nghiêm khắc, chính vì thế khi đi xuất khẩu lao động Nhật Bản bạn cũng cần phải tuân thủ nguyên tắc lao động này.
Bên cạnh đó, văn hóa, thói quen ăn uống ở đây cũng có sự khác biệt, lao động cần phải chủ động hơn để thích nghi.
Thời tiết ở Nhật Bản cũng khá khắc nghiệt, có thời điểm nhiệt độ xuống âm độ nên lao động phải chuẩn bị quần áo ấm mang sang để mặc.
Đặc biệt và quan trọng nhất là khi đi xuất khẩu lao động tại Nhật Bản thì lao động không được bỏ trốn, lao động phải tuân thủ theo các quy định quản lý lao động của doanh nghiệp.
Tổng Hợp