Theo số liệu quản lý thuế, tính đến tháng 10/2025, cả nước có khoảng 3,83 triệu hộ kinh doanh. Trong đó, có 1,7 triệu hộ có doanh thu dưới 200 triệu đồng (chiếm 44,4% tổng số hộ kinh doanh); có 883.000 hộ có doanh thu từ 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng (chiếm 23% tổng số hộ kinh doanh); có 39.000 hộ có doanh thu trên 3 tỷ đồng (chiếm 1% tổng số hộ kinh doanh).
Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho rằng, Luật Thuế giá trị gia tăng Quốc hội số 48 thông qua có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026, có nghĩa là tại thời điểm này thì chưa được thi hành, sang năm mới có hiệu lực.
Bà Cúc cho rằng, nếu theo đánh giá hiện nay thì có 44% số hộ đang kê khai doanh thu dưới 200 triệu để được miễn thuế. Nhưng bà cho rằng con số này không thực tế, vì doanh thu họ đang kê khai là doanh thu khoán, họ chưa điều chỉnh lên doanh thu thực.
“Chúng ta lấy mốc 200 triệu doanh thu chia cho 360 ngày, thì một ngày chưa đến 600 nghìn đồng. Trong khi một bát phở bây giờ có giá 40–50 nghìn. Một cái quán phở, chẳng lẽ một ngày người ta chỉ bán 10 bát? 10 bát đã là 500 nghìn rồi. Bán 15 bát là hết mức 200 triệu doanh thu này. Thực tế không ai mở quầy phở chỉ để bán mười mấy, hai mươi bát!”
Theo phân tích của Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, mức 200 triệu đồng doanh thu/năm để được miễn thuế đã trở nên không còn phù hợp. Lý do là nhiều năm qua, phần lớn hộ kinh doanh vẫn giữ thói quen “dìm” doanh thu xuống mức thấp nhất để được miễn thuế khoán, nên con số 200 triệu đang phản ánh doanh thu khai báo, chứ không phải doanh thu thực tế. “Bây giờ không chỉ có chuyện livestream 17 tiếng bán được 70 tỷ. Lần thứ hai, có người còn livestream 17 tiếng bán tới 120 tỷ. Đó là thương mại điện tử. Nhưng ngay cả những hộ bán chè xanh, xôi, rau quả, hay các quầy hàng nhỏ trong chợ… thì mức 200 triệu mỗi năm cũng đã lỗi thời”, bà nói.
Trước đây nhiều hội thảo đề xuất nâng lên 400–500 triệu. Bà Cúc cho rằng mức thấp nhất phải 500 triệu, và tốt nhất là 1 tỷ. Giả sử với 1 tỷ doanh thu, lãi bình quân 16% thôi, thì lợi nhuận chỉ 160 triệu. Chia 12 tháng, thu nhập thực chỉ 13,3 triệu/tháng. So với người làm công ăn lương được giảm trừ 15,5 triệu/tháng thì vẫn tương xứng.
“Đương nhiên thu nhập từ kinh doanh khác thu nhập tiền lương, nhưng phải có mức phù hợp. Vậy nên quan điểm của tôi là nên đưa ra một mức mà từ đó người kinh doanh thấy hợp lý để khai đúng doanh thu thực. Còn nếu vẫn cố tình khai thấp thì cơ quan thuế phải có biện pháp xử lý nghiêm, để tránh tình trạng giấu doanh thu, làm méo mó môi trường kinh doanh”, bà Cúc bổ sung thêm.
(*) Nguồn: An ninh tiền tệ
