Đằng sau cảm giác sảng khoái khi nhấp ngụm trà lạnh lại tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe mà ít ai ngờ tới: nếu uống sai cách hoặc lạm dụng, ly trà đá quen thuộc ấy có thể âm thầm đẩy bạn vào tình trạng suy thận.
Trà đá: Thức uống mang nhiều lợi ích
Theo chuyên gia dinh dưỡng Lisa Andrews, chủ sở hữu Trung tâm Dinh dưỡng Sound Bites Nutrition (Mỹ), trà đá không đơn thuần chỉ là một loại nước giải khát. Được pha từ trà đen, trà xanh hay các loại trà thảo mộc, thức uống này chứa hàm lượng polyphenol và chất chống oxy hóa cao gấp 800 – 1.000% so với nhiều loại rau củ và trái cây. Chính nhờ kho tàng hoạt chất sinh học này mà trà đá mang lại hàng loạt lợi ích cho cơ thể.
Trước hết, trà đá được xem là “người bạn” của trái tim. Nhiều nghiên cứu cho thấy việc uống trà thường xuyên giúp hạ huyết áp, cải thiện nồng độ cholesterol và giảm nguy cơ xơ vữa động mạch – những yếu tố nguy hiểm dẫn tới nhồi máu cơ tim hay đột quỵ. Với hệ thần kinh, sự kết hợp của caffeine và L-theanine trong trà tạo ra tác dụng đặc biệt: vừa tỉnh táo, tập trung, vừa giảm căng thẳng. Đây cũng là lý do vì sao nhiều nhà khoa học nhận định uống trà đều đặn có thể giúp làm chậm quá trình sa sút trí tuệ ở người cao tuổi.
Không dừng lại ở đó, polyphenol trong trà còn đóng vai trò như “lá chắn” cho hệ miễn dịch. Các nghiên cứu gần đây, trong đó có một công trình công bố năm 2025, cho thấy trà có khả năng loại bỏ một số kim loại nặng trong nguồn nước ô nhiễm – điều mà ít loại thực phẩm khác làm được. Với làn da, trà xanh đặc biệt hiệu quả trong việc chống lại tia cực tím, giúp tăng độ đàn hồi, làm chậm quá trình lão hóa. Nhiều tín đồ làm đẹp tin rằng thói quen uống trà đá vừa đủ mỗi ngày có thể giúp da sáng khỏe, mịn màng hơn.
Ngoài ra, trà còn được ghi nhận là có lợi cho tiêu hóa và xương khớp. Nó giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ ổn định đường huyết, đồng thời cung cấp mangan – một khoáng chất quan trọng cho sức khỏe xương. Vì vậy, không khó hiểu khi trong mắt nhiều người, trà đá trở thành lựa chọn “lành mạnh” hơn nhiều so với nước ngọt hay cà phê sữa. Nhưng cũng chính vì dễ uống, dễ tìm, dễ nghiện, loại thức uống này đang dần trở thành con dao hai lưỡi.
Uống quá nhiều trà đá có thể gây sỏi thận, suy thận
Ít ai biết rằng trà, đặc biệt là trà đen, chứa một lượng lớn axit oxalic. Nếu tiêu thụ quá nhiều, chất này sẽ kết tủa thành sỏi trong thận, cản trở khả năng lọc máu và đào thải chất thải ra ngoài cơ thể. Đây là lý do khiến nhiều bác sĩ gọi trà đá là “sát thủ thầm lặng” đối với những người uống không kiểm soát.
Nguy cơ này đã được chứng minh rõ ràng qua một trường hợp chấn động y học Mỹ. Tháng 5/2014, một người đàn ông 56 tuổi ở Arkansas bỗng thấy toàn thân mệt mỏi, đau nhức. Khi nhập viện, các bác sĩ phát hiện thận của ông đã ngừng hoạt động bình thường và phải tiến hành chạy thận nhân tạo khẩn cấp. Nguyên nhân không ngờ tới: ông có thói quen uống khoảng 3,8 lít trà đá mỗi ngày. Sự lạm dụng tưởng vô hại ấy đã khiến thận ông kiệt quệ.
Các nhà khoa học trên tạp chí Nutrients cũng cảnh báo: dù trà đá mang lại nhiều lợi ích, việc uống quá nhiều có thể gây hại nghiêm trọng. Ngoài sỏi thận và suy thận, việc tiêu thụ trà đá quá mức còn kéo theo nhiều rủi ro khác: mất ngủ, tim đập nhanh, đi tiểu nhiều, và thậm chí là thiếu sắt – vì tannin trong trà có thể cản trở cơ thể hấp thụ khoáng chất quan trọng này.
Vậy đâu là ngưỡng an toàn? Các chuyên gia khuyến nghị mức hợp lý là 2 – 4 ly trà đá mỗi ngày (tương đương 240 ml mỗi ly). Con số này đủ để tận hưởng những lợi ích mà trà mang lại mà không gây áp lực cho thận. Tuy nhiên, cần tuyệt đối tránh việc thay thế toàn bộ nước lọc bằng trà đá.
Một thói quen tưởng nhỏ khác nhưng cũng rất quan trọng: hạn chế cho thêm đường, bởi lượng đường cao không chỉ phá vỡ lợi ích của trà mà còn làm tăng nguy cơ béo phì và tiểu đường type 2. Với những người từng có tiền sử sỏi thận, bác sĩ khuyên nên song song uống nhiều nước lọc và tham khảo ý kiến y tế trước khi duy trì thói quen uống trà thường xuyên.
Rõ ràng, trà đá là một lựa chọn giải khát phổ biến và mang nhiều giá trị cho sức khỏe nếu được sử dụng đúng cách. Nhưng cũng chính loại thức uống tưởng chừng quen thuộc này có thể trở thành tác nhân âm thầm bào mòn sức khỏe thận – cơ quan vốn lặng lẽ làm việc ngày đêm để lọc sạch cơ thể. Vì thế, đừng để sự chủ quan khiến ly trà đá mát lạnh biến thành “giọt nước tràn ly” cho sức khỏe của chính bạn.
Trang Đào
