Hôm qua (6-8), TAND TP Hải Phòng mở phiên tòa sơ thẩm xét xử 22 bị cáo trong vụ án: Buôn lậu; Đưa hối lộ; Nhận hối lộ; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản – xảy ra tại Công ty TNHH SX TM Quốc tế Tài Lộc (Công ty Tài Lộc), Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Hải phòng Khu vực 2 (Chi cục Hải quan Cảng 2 – thuộc Cục Hải quan Hải Phòng – nay là Chi cục Hải quan khu vực 3) và các đơn vị liên quan.
HĐXX bắt đầu xét hỏi các bị cáo để làm rõ số tiền hơn 8,1 tỉ đồng mà các cựu lãnh đạo, cán bộ Chi cục Hải quan Cảng 2 Hải Phòng đã nhận để giúp nhóm Công ty Tài Lộc thông quan hơn 13.000 container hàng lậu, trị giá hơn 1.800 tỉ đồng.
“Chỉ nghĩ là tiền doanh nghiệp cảm ơn”
Trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Quang Long được xem là cầu nối, được Ngô Quang Tuyên (kế toán) và Nguyễn Tài Lộc (giám đốc) của công ty Tài Lộc thuê để thực hiện dịch vụ hải quan tại cảng cho nhóm Công ty Tài Lộc từ tháng 4-2022. Mọi số tiền công ty Tài Lộc chi ngoài cho hải quan đều thông qua Long.
Các bị cáo trong vụ án. Ảnh: NS
Khai trước tòa, bị cáo Ngô Quang Tuyên (kế toán) nhưng thực tế là người điều hành Công ty Tài Lộc cho biết có quen Long khi Long đang làm việc ở Công ty Thái Sơn.
Biết Long là người hiểu rõ các thủ tục, chi phí nên Tuyên đã làm việc trực tiếp với Long để nhờ thực hiện các thủ tục cho công ty mình. Tuyên cho biết Long chỉ báo chi phí và Tuyên sẽ là người chuyển tiền cho Long để lo các thủ tục tại hải quan.
Theo cáo buộc, Ngô Quang Tuyên và Nguyễn Tài Lộc đã sử dụng pháp nhân nhóm Công ty Tài Lộc để khai báo gian dối khối lượng, đơn giá và lập khống Bảng kê lâm sản trong hồ sơ khai báo hải quan để thông quan hơn 13.376 container mặt hàng gỗ ván bóc từ các loại gỗ keo, bạch đàn, cao su, thông, với tổng giá trị hàng buôn lậu là hơn 1.800 tỉ đồng.
Được hỏi về việc khai báo hải quan có đúng thực tế hay không, Tuyên cho biết không nắm rõ.
HĐXX hỏi tiếp nếu khai đúng số lượng hàng hóa thì làm sao phải xin cơ chế, bị cáo này cho biết hàng hóa là gỗ ván bóc (gỗ thông), nhưng ghi là gỗ keo để làm giảm giá trị hàng hóa.
Để làm rõ hơn, HĐXX tiếp tục hỏi bị cáo Long. Bị cáo này cho biết sau thời gian đầu làm tờ khai, có xin bị cáo Trịnh Đăng Tài là cán bộ hải quan tiếp nhận tờ khai hải quan (công chức bước 2) để Tài nhận phụ trách nhóm Công ty Tài Lộc, giúp doanh nghiệp được phê duyệt tờ khai thông quan nhanh. Trong đó, chi tiền cảm ơn đối với mỗi tờ khai hải quan là 100.000 đồng, thông quan mỗi container là 800.000 đồng.
Sau khi Tài chuyển công tác, số tiền này được Long đưa cho bị cáo Phạm Tùng Dương – cán bộ tiếp nhận. Ngoài ra, bị cáo cũng có đưa tiền để cảm ơn các cán bộ kiểm hóa của đội này là công chức bước 3 để kiểm tra hàng hóa.
HĐXX tiếp tục hỏi các cựu lãnh đạo, cán bộ hải quan Hải Phòng về số tiền này.
Bị cáo Trần Quốc Hưng, cựu cán bộ kiểm hóa thừa nhận đã nhận tiền nhiều lần, tổng số hơn 81 triệu đồng từ Long. Số tiền này bị cáo nhận 50%, 50% còn lại nộp cho phó đội trưởng.
Được hỏi có nhận thức được số tiền này là tiền gì, bị cáo cho biết chỉ nghĩ là tiền doanh nghiệp cảm ơn vì sự làm việc vất vả của công chức hải quan “vì dưới cảng đi làm nắng nôi”. Một số bị cáo là cựu cán bộ kiểm hóa cũng có cùng câu trả lời với bị cáo Hưng về số tiền doanh nghiệp đưa.
Tuy nhiên, HĐXX cho rằng lời khai các bị cáo tại tòa không khớp với những lời các bị cáo khai tại cơ quan điều tra. Trong đó, những lời khai trước là nhận tiền để tạo điều kiện cho doanh nghiệp có thể thông quan nhanh, bỏ qua sai phạm. HĐXX yêu cầu các bị cáo trung thực tại tòa.
Trả lời câu hỏi của HĐXX, các bị cáo cho rằng không ép buộc doanh nghiệp, không có thống nhất trước với doanh nghiệp, tiền cảm ơn là do doanh nghiệp tự nguyện.
HĐXX tiếp tục chỉ ra tất cả các container mà các cựu cán bộ kiểm hóa này kiểm tra sau đó đều bị cơ quan công an chỉ ra là sai. Cùng với đó, trong lời khai của phía Công ty Tài Lộc ở quá trình điều tra cũng chỉ ra rằng doanh nghiệp đưa tiền để các cán bộ kiểm tra sai.
Các bị cáo thừa nhận ở thời điểm đó chưa làm đủ quy trình. Đến thời điểm hiện tại đã biết là sai.
Toàn cảnh phiên tòa. Ảnh: NS
Tỉ lệ ăn chia tại Chi cục Hải quan Cảng 2
HĐXX tiếp tục hỏi các bị cáo là cán bộ, lãnh đạo đội thủ tục về việc chia số tiền doanh nghiệp Tài Lộc chi ngoài.
Bị cáo Tô Thị Thu Hương, cựu đội phó đội thủ tục cho biết, bị cáo Tài (về sau là bị cáo Dương) sẽ là người nhận tiền từ doanh nghiệp. Các bị cáo Tài, Dương được giữ lại 15% số tiền thông quan và 100.000 đồng 1 tờ khai hải quan. Toàn bộ số tiền còn lại Hương đưa hết cho đội trưởng. Số tiền này sẽ được đội trưởng chia cho Hương 15%.
Bị cáo Đặng Hoàng Lân, cựu đội trưởng đội thủ tục cho biết sau khi trích tiền cho Hương, số tiền còn lại bị cáo sẽ giữ 40% (trong đó đưa vào quỹ đội 20%), 60% còn lại chia đều 30% cho cựu Chi cục trưởng Nguyễn Thị Thu Hiền và 30% cho cựu phó chi cục trưởng Vũ Ngân Châu.
Về tỉ lệ này, Lân cho biết khi về tiếp nhận công việc đã có tỉ lệ như vậy. Đối với số tiền đưa cho bị cáo Hiền và Châu, Lân có nói đây là tiền của doanh nghiệp cảm ơn và không nhớ rõ đưa bao nhiêu lần, khẳng định ít nhất 2 lần trở lên.
Bị cáo Hiền và Châu cũng thừa nhận đã nhận tiền từ Lân nhưng khẳng định do Lân nói đây là tiền cảm ơn từ doanh nghiệp, vì cấp dưới đã hỗ trợ để doanh nghiệp thông quan nhanh chóng.
Được hỏi về trách nhiệm của việc các cán bộ hải quan trong vụ việc này, bị cáo Nguyễn Thị Thu Hiền, cựu Chi cục trưởng cho biết không đi vào câu hỏi chính mà đưa ra thông tin về quy trình thông quan.
HĐXX khẳng định hải quan được nhà nước giao nhiệm vụ là cửa ngõ, để kiểm soát, việc không phân loại đúng, để tất cả các container thông quan đều sai là trách nhiệm của hải quan, yêu cầu bị cáo trả lời đúng câu hỏi.
Cựu chi cục trưởng cho biết với trách nhiệm là người đứng đầu, bị cáo là người có lỗi.
Phiên tòa tiếp tục về việc HĐXX làm rõ quy trình trong việc thông quan hàng hóa, việc giám định các container cũng như trách nhiệm của bên liên quan là công ty CP Giám định Bảo Linh – đơn vị cấp 25 chứng thư giám định khối lượng hàng hóa không thực hiện đúng, đầy đủ quy trình, giúp sức công ty Tài Lộc buôn lậu.
Hôm nay (7-8), phiên tòa tiếp tục xét hỏi các bị cáo còn lại…
NGỌC SƠN
