Thứ trưởng Bộ GDĐT cho biết, thực tế ở một số nơi vẫn còn hiện tượng lạm thu, gộp nhiều khoản thu, thu trước nhiều kỳ.
Ngày 5.10, tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9, báo chí đã đặt câu hỏi về tình trạng lạm thu tái diễn nhiều năm, những khoản đóng góp xã hội hóa tự nguyện vẫn bị biến tướng thành bắt buộc.
Trả lời vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) Lê Tấn Dũng khẳng định, thời gian vừa qua, Bộ GDĐT, cũng như các cấp chính quyền đã ban hành rất nhiều văn bản để chấn chỉnh, nhắc nhở tình trạng lạm thu tại các cơ sở giáo dục trên cả nước, dưới nhiều hình thức khác nhau.
Đối với năm học 2025-2026, bộ đã ban hành văn bản số 5542 ngày 12.9.2025 gửi các bộ, ngành, địa phương và cơ sở giáo dục về việc thực hiện chính sách học phí, miễn giảm, hỗ trợ học phí và các khoản thu trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
Dù vậy, theo phản ánh của báo chí và từ thực tiễn, vẫn còn tình trạng lạm thu, hoặc biến tướng từ tự nguyện thành bắt buộc. Trước thực tế đó, ông Lê Tấn Dũng cho hay, Bộ GDĐT đã xác định và triển khai các nhóm nhiệm vụ, giải pháp bao gồm cả ngắn hạn và dài hạn nhằm chấn chỉnh, xử lý tình trạng này.
Theo đó, bộ đã có văn bản yêu cầu các cấp, các ngành thực hiện nghiêm chính sách giáo dục, cụ thể là các quy định về học phí, miễn giảm, hỗ trợ học phí theo đúng Nghị định số 238 ngày 3.9.2025 của Chính phủ.
Đây là nghị định được ban hành trên cơ sở nghị quyết của Quốc hội, quy định rất rõ ràng về đối tượng được miễn, giảm, hỗ trợ học phí. Vì vậy, yêu cầu đầu tiên là phải thực hiện nghiêm túc, dứt khoát nghị định này.
Việc quản lý và quy định các khoản thu dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục – đào tạo phải do cơ quan có thẩm quyền quyết định.
“Nghiêm cấm tất cả cơ sở giáo dục tự đặt ra các khoản thu trái quy định của pháp luật, hoặc trái thẩm quyền của cơ quan quản lý”, Thứ trưởng Lê Tấn Dũng nói.
Theo Thứ trưởng Bộ GDĐT, thực tế thời gian qua cho thấy, vẫn còn tình trạng vận động, thu và sử dụng chưa đúng quy định, nên Bộ GDĐT yêu cầu phải đảm bảo đúng quy trình, đúng pháp lý.
Lãnh đạo bộ cũng yêu cầu các đơn vị cần thực hiện nghiêm việc công khai, niêm yết thông tin về giá, thiết bị giáo dục, sách giáo khoa trên địa bàn, đảm bảo công khai, minh bạch để phụ huynh, học sinh và các cấp quản lý đều có thể giám sát.
Đây là nhóm nhiệm vụ rất quan trọng, nhằm tăng tính minh bạch trong quản lý tài chính tại các cơ sở giáo dục.
Qua theo dõi của bộ, nhiều địa phương đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục trên địa bàn thực hiện đúng danh mục các khoản thu được ban hành. Bộ yêu cầu không gộp nhiều khoản thu; không thu trước nhiều kỳ; không lợi dụng danh nghĩa ban đại diện cha mẹ học sinh để thu trái quy định.
“Thực tế, ở một số nơi vẫn còn hiện tượng này. Tuy nhiên, trong thời gian qua, nhiều địa phương, đặc biệt là chính quyền cấp tỉnh và cấp xã, đã triển khai chỉ đạo rất quyết liệt để khắc phục tình trạng nêu trên” – Thứ trưởng Bộ GDĐT nói.
Bộ sẽ tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các vi phạm. Khi nhận được phản ánh, đơn thư, bộ sẽ tiến hành kiểm tra hành chính để kịp thời phát hiện, xử lý theo quy định của pháp luật.
Bộ GDĐT cũng kiến nghị các cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các đoàn giám sát thường xuyên quan tâm, giám sát lĩnh vực này ở cả Trung ương và địa phương.
Bộ cũng đề nghị cấp ủy, chính quyền địa phương, đặc biệt là cấp tỉnh và cấp xã thường xuyên kiểm tra, thanh tra, chỉ đạo kịp thời việc chấn chỉnh các sai phạm tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn.
