Theo thông báo từ EMA ngày 25/7, Lenacapavir dự kiến sẽ được thương mại hóa tại châu Âu dưới tên gọi Yeytuo. Đây là loại thuốc có hiệu quả cao trong việc phòng ngừa lây nhiễm HIV, được đánh giá là mang lại lợi ích lớn cho sức khỏe cộng đồng.
Việc EMA “bật đèn xanh” cho Lenacapavir là bước quan trọng trong quy trình phê duyệt của Liên minh châu Âu (EU). Dự kiến, Ủy ban châu Âu (EC) sẽ chính thức cấp phép trong vài tháng tới, cho phép thuốc được lưu hành tại toàn bộ 27 quốc gia thành viên EU, cùng với Iceland, Na Uy và Liechtenstein.
Thuốc tiêm kéo dài tác dụng tới 6 tháng
Lenacapavir là thuốc dạng tiêm dưới da, chỉ cần sử dụng hai lần mỗi năm, đánh dấu bước tiến lớn so với các phương pháp dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) hiện hành – vốn chủ yếu là thuốc viên uống hàng ngày đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt.
Theo các nghiên cứu trong năm 2023, Lenacapavir cho thấy hiệu quả gần như tuyệt đối trong việc ngăn ngừa HIV ở cả phụ nữ và nam giới. “Đây là loại thuốc có thời gian bảo vệ kéo dài nhất hiện nay”, các chuyên gia y tế nhận định.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đầu tháng 7 cũng đã khuyến nghị các quốc gia bổ sung Lenacapavir vào danh sách thuốc dự phòng cho nhóm người có nguy cơ cao nhiễm HIV.
Hiệu quả toàn cầu phụ thuộc vào khả năng tiếp cận
Giám đốc điều hành UNAIDS, bà Winnie Byanyima, đánh giá Lenacapavir là một bước ngoặt lớn: “Nếu được cung cấp rộng rãi, thuốc có thể thay đổi quỹ đạo của đại dịch HIV”.
Tuy nhiên, giá thành vẫn là rào cản đáng kể. Tại Mỹ, thuốc hiện có giá niêm yết khoảng 28.218 USD/năm (khoảng 738 triệu đồng), tương đương 14.109 USD (khoảng 369 triệu đồng) cho mỗi mũi tiêm. Để giải quyết vấn đề này, Gilead Sciences thông báo sẽ cho phép sản xuất và phân phối các phiên bản generic (thuốc bản sao giá rẻ) tại 120 quốc gia có tỷ lệ nhiễm HIV cao, chủ yếu ở châu Phi, Đông Nam Á và vùng Caribe.
“Cột mốc này phản ánh cam kết của chúng tôi trong việc tái định hình công tác phòng chống HIV tại châu Âu và trên toàn thế giới”, Tiến sĩ Dietmar Berger – Giám đốc Y khoa Gilead Sciences – phát biểu.
Theo thống kê của UNAIDS, hiện có hơn 40 triệu người đang sống chung với HIV trên toàn cầu, và năm 2023 ghi nhận khoảng 630.000 ca tử vong do AIDS.
Riêng tại châu Âu, mặc dù đã đạt được nhiều tiến bộ trong phòng chống HIV, tình hình vẫn còn đáng lo ngại. Năm ngoái, khu vực EU, Iceland, Liechtenstein và Na Uy ghi nhận hơn 24.700 ca chẩn đoán HIV mới – tăng 11,8% so với năm 2022.
Trang Đào
