Quên xuất hóa đơn cho vài đơn hàng mẫu giá trị nhỏ, doanh nghiệp đối mặt án phạt hành chính và vướng mắc pháp lý khi thực hiện thủ tục giải thể.
Rắc rối từ vài đơn hàng thử nghiệm
Phản ánh tới Bộ Tài chính, một độc giả tên Nguyễn N.C cho biết đang gặp khó khăn trong quá trình đóng mã số thuế để giải thể doanh nghiệp.
Theo trình bày, công ty TNHH một thành viên của ông được thành lập năm 2024. Do kế hoạch kinh doanh không khả thi, công ty quyết định giải thể vào tháng 6.2025. Trong suốt quá trình hoạt động, doanh nghiệp báo cáo không phát sinh hóa đơn đầu vào và đầu ra, thực hiện đầy đủ các chế độ báo cáo thuế.
Tuy nhiên, “nút thắt” nằm ở chỗ: Tại thời điểm mới thành lập, công ty có thực hiện giao thử mẫu cho khách hàng qua sàn thương mại điện tử để nhận phản hồi. Tổng số tiền thu về chỉ hơn 300.000 đồng cho 3 lần giao hàng. Chính vì khoản thu nhỏ này, cán bộ thuế yêu cầu doanh nghiệp phải đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử để xuất hóa đơn bán hàng bổ sung thì mới đủ điều kiện hoàn tất thủ tục đóng mã số thuế.
Chủ doanh nghiệp cho rằng yêu cầu này là quá phức tạp so với quy mô vi phạm và mong muốn tìm kiếm một giải pháp “thông thoáng” hơn.
Bán hàng là phải xuất hóa đơn
Trả lời vấn đề này, Cục Thuế tỉnh Phú Thọ khẳng định yêu cầu của cán bộ thuế là đúng quy định pháp luật. Dù giá trị đơn hàng nhỏ hay chỉ là hàng mẫu, hàng thử nghiệm, khi đã có giao dịch bán hàng cung cấp dịch vụ, người bán bắt buộc phải lập hóa đơn.
Cụ thể, căn cứ Nghị định số 123/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Nghị định số 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ), khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán phải lập hóa đơn để giao cho người mua. Quy định này áp dụng cho cả hàng hóa dùng để khuyến mại, quảng cáo, hàng mẫu, hàng cho, biếu, tặng.
Nội dung trên hóa đơn phải đảm bảo đầy đủ theo quy định và phù hợp với hợp đồng hoặc giao dịch thực tế. Do đó, việc doanh nghiệp thu tiền (dù chỉ 300.000 đồng) mà không xuất hóa đơn là hành vi vi phạm pháp luật về thuế.
Đối mặt án phạt hành chính
Không chỉ bị buộc phải xuất hóa đơn lại (biện pháp khắc phục hậu quả), doanh nghiệp còn đối mặt với mức phạt tiền không nhỏ.
Cục Thuế tỉnh Phú Thọ dẫn chiếu khoản 5, khoản 6 Điều 24 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP, quy định phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi không lập hóa đơn khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho người mua.
Ngoài ra, hành vi này còn có thể dẫn đến các vi phạm khác như khai sai, khai không đầy đủ hồ sơ thuế hoặc trốn thuế, với các chế tài xử phạt bổ sung.
Không thể giải thể theo diện “chưa phát sinh doanh thu”
Về thủ tục giải thể, cơ quan thuế cho biết trường hợp của độc giả không thuộc diện được miễn quyết toán thuế.
Theo khoản 1 Điều 72 Thông tư số 80/2021/TT-BTC, chỉ những doanh nghiệp kể từ khi thành lập đến khi giải thể “không phát sinh doanh thu, chưa sử dụng hóa đơn” mới không phải thực hiện quyết toán thuế. Trong trường hợp này, do đã có phát sinh doanh thu (300.000 đồng), doanh nghiệp buộc phải thực hiện quyết toán thuế với cơ quan thuế đến thời điểm có quyết định giải thể theo quy định tại Thông tư số 78/2014/TT-BTC.
Như vậy, để hoàn tất việc đóng cửa doanh nghiệp, người nộp thuế cần chấp hành việc lập hóa đơn bổ sung cho các giao dịch cũ, nộp các khoản phạt vi phạm hành chính (nếu có) và thực hiện hồ sơ quyết toán thuế đầy đủ.
Đây là bài học kinh nghiệm cho các startup khi thực hiện các giao dịch thử nghiệm trên thị trường: Doanh thu dù nhỏ cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt quy định về hóa đơn chứng từ.
